Znaczącą częścią badania okulistycznego u osób po 50 rż jest wywiad ogólny. Okulista jest często pierwszą osobą, która kieruje pacjentów do innych specjalistów np. do diabetologa, internisty, reumatologa, dermatologa czy neurologa. Bywa również odwrotnie, że to inni lekarze kierują do okulisty, by uzyskać potwierdzenie swojej diagnozy. Niezależnie od chorób ogólnych wraz z wiekiem jesteśmy narażeni na występowanie również izolowanych chorób oczu takich jak zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem czy zaburzenia w obrębie powiek.
- zaćma
Zaćma zwana inaczej kataraktą to choroba oczu polegająca na całkowitym lub częściowym zmętnieniu soczewki. Powoduje ona, że soczewka traci swoją podstawową cechę optyczną tzn. przejrzystość.
- jaskra
Jaskra to grupa chorób, których istotą jest postępujące i nieodwracalne uszkodzenie nerwu wzrokowego (n.II) co przejawia się zmianami w obrębie jego tarczy i odpowiadającymi im ubytkami w polu widzenia. Mechanizm choroby jest wieloczynnikowy, ale za główny czynnik ryzyka uważa się wzrost ciśnienia w/gałkowego oraz przewlekłe niedokrwienie n.II. Odpowiednio wczesne rozpoznanie jaskry może w skuteczny sposób zahamować jej rozwój dlatego tak ważne są regularne badania okulistyczne.
- zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD)
jest obecnie jedną z najczęstszych przyczyn pogorszenia widzenia u pacjentów powyżej 50rż. Choroba może dotyczyć zarówno jednego jak i obojga oczu i charakteryzuje się krzywieniem obrazu, pogarszaniem widzenia oraz mroczkiem w części centralnej siatkówki czyli tzw. plamce żółtej.
Wyróżniamy 2 postaci choroby:
-
- tzw suchą, która charakteryzuje się odkładaniem małych żółtych ziarnistości zwanych druzami oraz osłabieniem i zanikiem komórek nabłonka barwnikowego siatkówki, co jest określane jako zanik geograficzny.
- postać mokra (wysiękowa) charakteryzuje się powstawaniem włóknisto naczyniowej błony w plamce. Nieprawidłowe naczynia w centralnej części siatkówki stanowią przyczynę przesiąkania płynu, powstawania krwotoków a w rezultacie wytworzenie tarczowatej blizny w centrum pola widzenia.
W leczeniu AMD istotną rolę odgrywa odpowiednia edukacja i samokontrola pacjentów do czego służy np. test Amslera. O ile w suchej postaci podkreśla się znaczenie odpowiednich suplementów diety zawierających luteinę i zeaksantynę, postać wysiękowa wymaga dużo bardziej radykalnego postępowania jak np. podawanie zastrzyków anty-VEGF do komory ciała szklistego mających na celu zahamowanie powstawania nieprawidłowych naczyń siatkówki.
- cukrzyca a oko. Musimy pamiętać, że cukrzyca nie jest izolowaną chorobą. Może dotyczyć niemal każdej części naszego organizmu, w tym także gałki ocznej. U pacjentów z cukrzycą znacznie częściej występują zapalne zmiany w obrębie powiek (jęczmienie, gradówki, przewlekłe zapalenie), przekrwienie spojówki, zaćma, jaskra, zaburzenie widzenia wynikające z wahania poziomu cukru we krwi, zmiany naczyniowe w obrębie siatkówki. Retinopatia cukrzycowa jest wskazaniem do okresowych badań okulistycznych, gdyż nieleczona może doprowadzić do znacznego upośledzenia widzenia a nawet do ślepoty.