Wcale nierzadko zdarza się, że podczas kontaktu nauczyciela z uczniami pewne zachowania i symptomy budzą zainteresowanie i niepokój i to właśnie wnikliwy nauczyciel jako pierwszy zgłasza problem rodzicom i prosi o przeprowadzenie konsultacji okulistycznej. Żyjemy w czasach kiedy dzieci w nadmiernych ilościach korzystają z urządzeń typu telefon, tablet czy komputer. Oczywiście nauczyciel nie ma na to wpływu, bo ograniczenia i rozsądne korzystanie z elektroniki to rola rodziców, ale może to wywoływać pewne konsekwencje z którymi to już nauczyciel jako pierwszy może się zmierzyć w szkole, gdy okazuje się, że dziecko np. nie widzi z tablicy, ma zaczerwienione oczy bądź zbyt często je mruży.
Co zatem warto wiedzieć i na co zwrócić uwagę?
Bardzo dużo dzieci ma w obecnych czasach wadę wzroku i często rodzice zwłaszcza, gdy sami nie noszą okularów nie mają wiedzy na ten temat i świadomości, że ich dziecka może dotyczyć problem i należy zgłosić się z nim do okulisty.
Wady wzroku dzielimy na:
krótkowzroczność charakteryzuje się tym, że nie widzimy dokładnie przedmiotów leżących daleko, natomiast bez większego problemu jesteśmy w stanie przeczytać książkę. Odbierany przez oko obraz jest skupiany przed siatkówką i aby widzieć wyraźnie potrzebujemy go rozproszyć stosując do tego celu soczewki (-) czyli rozpraszające.
nadwzroczność osoba nadwzroczna widzi dużo gorzej z bliskich odległości. Odbierany obraz jest skupiany za siatkówką a korekcja polega na stosowaniu soczewek (+) czyli skupiających.
astygmatyzm zwany inaczej niezbornością oka, jest wadą wzroku powodującą nieostre widzenie, co jest niezależnie od odległości od oglądanego przedmiotu. Oznacza to, że osoby nim dotknięte mogą mieć problem z ostrym widzeniem przedmiotów zarówno znajdujących się blisko nich, jak i w sporej odległości. Jest to podstawowa różnica pomiędzy astygmatyzmem a krótkowzrocznością lub dalekowzrocznością. Korekcja wady odbywa się za pomocą tzw. soczewek cylindrycznych.
Jeśli zatem dziecko mruży oczy, ma problem ze spisywaniem tekstu z tablicy, problemy z czytaniem albo robi błędy to zanim zaczniemy je kierować do poradni psychologicznej i stwierdzać dysleksję warto wcześniej upewnić się czy nie ma wady wzroku.
Problemy z płynnym czytaniem i pracą z bliska mogą mieś swoje źródło również w nieprawidłowej motoryce mięśni i zaburzonej ich ruchomości, co wymaga regularnych ćwiczeń a często również wiąże się z koniecznością zastosowania odpowiedniej korekcji okularowej.
Mrużenie oczu oprócz wady wzroku może wynikać także z uczucia suchości , gdyż dzieci które dużo czasu spędzają przed komputerem podobnie jak i dorośli wymagają odpowiedniego nawilżania oczu i zastosowania specjalnie do potrzeb dopasowanych sztucznych łez.
I kolejna rzecz która powinna budzić niepokój nauczyciela to zaczerwienienie oczu.
Najczęściej wiąże się ono z zapaleniem spojówek i ropną wydzieliną choć może mieć wiele różnych przyczyn i różny charakter.
Ogólnie ze względu na przebieg zapalenie spojówek może występować jako ostre, podostre i przewlekłe. Przyczyny najczęściej mogą mieć podłoże zakaźne ( bakteryjne, pasożytnicze, grzybicze, wirusowe ) bądź niezakaźne wywołane różnymi czynnikami zewnętrznymi takimi jak:
– czynniki fizyczne ( zimno, wiatr, pył, kurz, słabe oświetlenie, zbyt duże nasłonecznienie)
– czynniki chemiczne ( substancje drażniące)
– brak dostatecznej ilości snu
– niewyrównana wada wzroku
– zaburzenie ustawienia powiek i rzęs
– suche oko.
Wspólną cechą łączącą wszystkie typy zapaleń jest zdecydowanie przekrwienie oczu, ale już inne dolegliwości jak np. wydzielina ( ropna, wodnista, śluzowa), świąd, pieczenie, łzawienie, czy obrzęk zależą od etiologii i wymagają odpowiednio dobranego leczenia przyczynowego. Choć zapalenie spojówek kojarzy się najczęściej z zaczerwienieniem oczu i ropną wydzieliną może mieć wiele różnych przyczyn i różny charakter.
Ogólnie ze względu na przebieg zapalenie spojówek może występować jako ostre, podostre i przewlekłe. Przyczyny najczęściej mogą mieć podłoże zakaźne ( bakteryjne, pasożytnicze, grzybicze, wirusowe ) bądź niezakaźne wywołane różnymi czynnikami zewnętrznymi takimi jak:
– czynniki fizyczne ( zimno, wiatr, pył, kurz, słabe oświetlenie, zbyt duże nasłonecznienie)
– czynniki chemiczne ( substancje drażniące)
– brak dostatecznej ilości snu
– niewyrównana wada wzroku
– zaburzenie ustawienia powiek i rzęs
– suche oko.
Istnieją jeszcze inne przyczyny zapalenia spojówek takie jak np. alergiczne, czy autoimmunologiczne w przebiegu takich chorób jak zespół Stevensa – Johnsona czy pemfigoid bliznowaciejący.
Wspólną cechą łączącą wszystkie typy zapaleń jest zdecydowanie przekrwienie oczu, ale już inne dolegliwości jak np. wydzielina ( ropna, wodnista, śluzowa), świąd, pieczenie, łzawienie, czy obrzęk zależą od etiologii i wymagają odpowiednio dobranego leczenia przyczynowego.
Często kierując do okulisty można pomóc uczniom w tak prosty sposób, a nałożenie okularów kompletnie zmienia postrzeganie świata i bardzo pomaga w nauce. Warto pomyśleć o tym, aby w takich okolicznościach przesadzić dziecko bliżej niezależnie od wzrostu, bo odczytywanie tekstu zwłaszcza z tablic interaktywnych może być nie lada wyzwaniem.